TLD – Tối ưu hóa trong điều trị HIV

Với những nỗ lực từ Chính phủ và hỗ trợ của các Tổ chức Quốc tế, đến hết tháng 12/2019, cả nước đã có trên 142.000 người nhiễm HIV đang được điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV, tăng gần 280 lần so với năm 2004. Trung bình mỗi năm có trên 10.000 người nhiễm HIV được đưa vào điều trị ARV và những người nhiễm HIV đã được đưa vào điều trị ARV sớm trong ngày. Thời gian từ khi có xét nghiệm sàng lọc HIV dương tính cho đến khi được khẳng định nhiễm HIV và điều trị ARV có nơi chỉ còn 6,5 giờ. Cấp phát thuốc ARV tối đa 90 ngày sử dụng đã được thực hiện cho người nhiễm điều trị thuốc ARV ổn định.

Bệnh nhân HIV được quản lý sức khỏe và tư vấn sử dụng TLD tại Bệnh viện đa khoa tỉnh

Để đạt được những thành công đó, việc phát triển các loại thuốc kháng HIV là vô cùng quan trọng góp phần đem lại hiệu quả điều trị cho người bệnh. Thời gian vừa qua, dựa trên những thông tin, bằng chứng khoa học mới nhất, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo sử dụng TLD như là phác đồ ưu tiên điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Ngày 20/11/2019 Bộ Y tế Việt Nam đã có Hướng dẫn điều trị và Chăm sóc HIV/AIDS được ban hành kèm Quyết định số 5456/QĐ-BYT, trong đó có hướng dẫn cụ thể việc sử dụng viên kết hợp TLD thay cho phác đồ cũ khác ít tối ưu hơn. TLD là thuốc phối hợp 3 thành phần gồm Tenofovir/Lamivudine/Dolutegravir với hàm lượng 300/300/50mg được dùng trong điều trị người nhiễm HIV. Trên Thế giới, đặc biệt Châu Phi đã sử dụng thuốc này ngay từ đầu cho những bệnh nhân mới phát hiện nhiễm HIV. 
Bác sĩ Hoàng Mạnh Tùng, Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh cho biết: “TLD có nhiều ưu điểm nổi bật hơn so với TLE (Tenofovir/Lamivudine/Efavirenz) đó là thuốc có khả năng dung nạp tốt, ức chế HIV nhanh, ít gây kháng thuốc; ít tác dụng phụ; dễ dàng khi sử dụng vì TLD là viên phối hợp với liều cố định, giúp cho việc tuân thủ điều trị của bệnh nhân trở nên dễ dàng hơn. TLD có thể sử dụng cho nhiều lứa tuổi, giới, người mới bắt đầu hoặc đã điều trị và TLD ít tương tác thuốc khác”. 

TLD tích hợp 3 thành phần Tenofovir, Lamivudine, Dolutegravir dùng trong điều trị cho bệnh nhân HIV

TLD có thể dùng điều trị cho cả người lớn và trẻ em từ 10 tuổi trở lên. Sử dụng TLD khá đơn giản, bệnh nhân uống 1 viên/ngày và uống lúc đói hoặc lúc no. Tuy nhiên, nên uống thuốc vào 1 thời điểm nhất định để tạo thói quen uống thuốc đều đặn và đạt hiệu quả cao. 

TLD an toàn cho người sử dụng, hầu hết không gặp tác dụng phụ nào nghiêm trọng. Một số tác dụng không mong muốn của thuốc có thể gặp như: rối loạn đường tiêu hóa, mất ngủ, tăng cân. Những tác dụng không mong muốn này đa phần sẽ biến mất sau vài tuần sử dụng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể uống thuốc vào buổi sáng để khắc phục việc mất ngủ có thể xảy ra.

Cũng theo Bác sĩ Hoàng Mạnh Tùng, TLD là thuốc mới đã được phép lưu hành tại Việt Nam nhưng chưa có trong danh mục thuốc cấp qua Bảo hiểm Y tế. Hiện thuốc đang được PEPFAR hỗ trợ cấp miễn phí điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Tuy nhiên, tất cả người bệnh HIV/AIDS cần có thẻ Bảo hiểm Y tế để được BHYT chi trả chi phí khám chữa bệnh, thuốc ARV và các xét nghiệm cơ bản phục vụ việc chẩn đoán và điều trị.

Tại Quảng Ninh, TLD bắt đầu được đưa vào điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS từ tháng 02/2020 và triển khai ở tất cả 12 cơ sở điều trị HIV/AIDS. Tính đến thời điểm hiện tại đã có trên 300 bệnh nhân đủ điều kiện tiêu chuẩn sử dụng thuốc theo hướng dẫn của Bộ Y tế. 

Như vậy, với những lợi ích vượt trội cũng như có sự vào cuộc của cả hệ thống Y tế và cộng đồng, việc triển khai thuốc TLD mới sẽ là thuốc tối ưu hóa trong quá trình điều trị HIV, góp phần đảm bảo nâng cao sức khỏe cho người bệnh, hướng tới hoàn thành mục tiêu 90-90-90 và kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.