Phòng ngừa say nóng, say nắng ở trẻ

Say nóng là tình trạng tăng thân nhiệt do nhiệt độ môi trường tăng cao hoặc tăng hoạt động thể lực quá mức, vượt quá khả năng điều hòa của trung khu điều hòa thân nhiệt, làm trung khu điều hòa thân nhiệt bị rối loạn mất kiểm soát. Say nóng có thể phát triển thành say nắng hay còn gọi là sốc nhiệt.
Người bị say nắng thì tình trạng tăng thân nhiệt nghiêm trọng hơn (>41^oC) gây ra rối loạn hoạt động của các cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, hô hấp và các cơ quan nội tạng khác. 
Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh – Trưởng phòng Khám đa khoa thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy làm cho trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể bị ảnh hưởng, dẫn đến rối loạn điều hòa thân nhiệt, gây mất nước điện giải, tăng thẩm thấu máu, rối loạn đông máu, đông vón protein,  tổn thương cơ quan đích như tim, não, thận, mắt... Đối với trẻ em, hệ thống thần kinh chưa hoàn thiện hết, do đó trung khu điều hòa thân nhiệt dễ tổn thương hơn, khả năng say nóng, say nắng dễ xảy ra hơn.”
Khi bị say nóng, say nắng cơ thể thường có biểu hiện: Thân nhiệt trên 40^oC, xảy ra khi hoạt động ngoài trời nắng có nhiệt độ cao. Cơ thể mệt mỏi, nhức đầu, rối loạn tâm thần, đau bụng, đi lỏng, nôn mửa, ra nhiều mồ hôi, da đỏ, thở nhanh nông, tim đập nhanh. Trường hợp nặng, xuất hiện tình trạng hôn mê, co giật giống các cơn động kinh, xuất huyết: chảy máu mũi, nôn ra máu, ban xuất hiện do rối loạn đông máu, hội chứng đông máu rải rác trong lòng mạch…
Trẻ bị say nóng, say nắng cần được phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời tránh để tình trạng diễn biến trở nặng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh cho biết: “Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu say nóng, say nắng cần nhanh chóng thực hiện các bước sơ cứu ban đầu: Đưa trẻ vào chỗ mát, thoáng khí; cởi bỏ quần áo và phun hoặc lau nước mát khắp người; sử dụng quạt tốc độ lớn; đặt trẻ ở tư thế nằm nghiêng; đắp khăn lạnh vào nách, bẹn, cổ, khuỷu tay; ngâm cả cẳng tay và bàn tay vào nước mát; cho trẻ uống nước đường nhạt pha thêm ít muối hoặc uống nước oresol; chuyển trẻ đến cơ sở y tế và tiếp tục theo dõi 24 giờ.”
Năm học này, trẻ sẽ phải đến trường trong những ngày, tháng nóng nực của mùa hè. Đặc biệt, vào thời điểm từ 11 đến 13 giờ nhiệt độ ngoài trời thường tăng cao, đây cũng là lúc học sinh ra về sau ca học buổi sáng và đến trường học ca buổi chiều. 

Học sinh đi học dưới trời nắng nóng cần có các biện pháp phòng ngừa say nóng, tránh ánh năng tiếp xúc trực tiếp vào cơ thể

Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh khuyến cáo: “Hạn chế ra ngoài khi trời nắng nóng. Nếu phải ra ngoài khi trời nắng nóng, trẻ cần được che kín cơ thể bằng cách mặc quần áo rộng, nhẹ, sáng màu, thoáng mát, dễ thoát mồ hôi, đội mũ rộng vành. 
Thường xuyên uống nước dù chưa cảm thấy khát. Mỗi ngày nên uống nước đầy đủ 1,5 - 2 lít. Có thể uống nước có pha một chút muối hoặc uống dung dịch oresol, nước trái cây, hạn chế các loại nước ngọt có ga, đồ uống năng lượng. Tuy nhiên, trẻ cần uống nước đúng cách: Không uống nước quá nhiều một lúc mà nên uống từng ngụm nhỏ trải đều thời gian trong ngày. 
Bổ sung cho trẻ các loại thức ăn mát, rau củ quả chứa nhiều kali như: rau đay, mồng tơi, rau má, cà chua…
Theo dõi màu nước tiểu: Nếu cơ thể đang trong tình trạng mất nước thì nước tiểu sẽ bị sẫm màu. 
Môi trường học tập của trẻ cần thoáng mát, có điều hòa không khí.
Không được để trẻ em trong xe hơi đỗ, tắt máy, trong thời tiết nắng nóng dù chỉ trong thời gian ngắn, do nhiệt độ trong xe hơi có thể tăng nhanh, môi trường trong xe lại kín, trẻ sẽ gặp nguy hiểm.”
Để phòng ngừa say nóng, say nắng đảm bảo sức khỏe cho trẻ, phụ huynh cần hướng dẫn trẻ các biện pháp phòng ngừa say nóng, say nắng để trẻ chủ động thực hiện./.