Người dân không nên tự ý phun hóa chất diệt muỗi

Sử dụng dịch vụ phun diệt côn trùng có uy tín, đảm bảo an toàn và hiệu quả

Phóng viên:  Thưa thạc sĩ, hiện nay người dân có thói quen tự phun thuốc diệt muỗi, một số người tìm mua các sản phẩm thuốc diệt muỗi và tiện lúc nào phun thuốc lúc đó. Qua đó, nhiều người phản ánh phun thuốc diệt muỗi mà muỗi không bị tiêu diệt hoặc 2-3 ngày sau đã thấy muỗi xuất hiện rất nhiều. Thạc sĩ đánh giá như thế nào về thói quen này của người dân?
Ths.Nguyễn Thị Bích Hường:  Muỗi là côn trùng có hai cánh, chích đốt, hút máu người hay máu gia súc. Đa số muỗi cái cần phải đốt hút máu để phát triển trứng trong khi muỗi đực không đốt hút máu nhưng tự nuôi dưỡng bằng việc hút nhựa cây. Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết dengue, sốt rét, viêm não Nhật Bản, giun chỉ…Các bệnh do muỗi truyền nói riêng và do côn trùng gây nên nói chung hiện đang là hiểm họa cho loài người, đặc biệt ở các nước thuộc vùng nhiệt đới, á nhiệt đới và những nước đang phát triển. 
Nhờ có sự phát triển của khoa học kỹ thuật, thông qua các khảo nghiệm đánh giá hiệu lực, hiệu quả của các hoá chất, chế phẩm xua diệt muỗi và các biện pháp phòng chống côn trùng truyền bệnh mà các hóa chất diệt muỗi nói riêng và côn trùng nói chung đã kịp thời được sản xuất, đưa vào sử dụng trong lĩnh vực y tế, gia dụng và nông nghiệp. Tuy vậy, trong nhiều năm qua, việc sử dụng hóa chất diệt côn trùng không được kiểm soát về liều lượng, kỹ thuật sử dụng v.v… là một trong số những nguyên nhân làm cho côn trùng trở nên kháng với hóa chất. Mặt khác, do phong phú về số lượng cá thể, đa dạng về thành phần loài và khả năng thích nghi với môi trường sống của những cá thể kháng hóa chất diệt côn trùng đã khiến cho việc phòng chống côn trùng ngày càng trở nên khó khăn hơn. 
Việc người dân chủ động phòng, chống muỗi là rất tốt, tuy nhiên do chưa hiểu rõ về phương pháp phun hóa chất diệt muỗi nên nhiều người có thói quen tự phun thuốc diệt muỗi, họ tìm mua các sản phẩm thuốc diệt muỗi và sử dụng một cách tràn lan, không đúng quy định gây ra tình trạng kháng hóa chất ở muỗi, dẫn đến việc phun diệt mà muỗi không bị tiêu diệt. Đồng thời, các hóa chất không được kiểm soát nguồn gốc, không pha đúng liều lượng có thể gây tình trạng dị ứng, nhiễm độc… ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.

Hiểu các tập tính sinh học, sinh thái và chu kỳ phát triển của từng loại muỗi để phun diệt muỗi hiệu quả
 

Phóng viên: Vậy, để phun thuốc diệt muỗi hiệu quả thì cần tuân thủ những nguyên tắc nào thưa thạc sĩ?
Ths.Nguyễn Thị Bích Hường: Chu kỳ phát triển của muỗi qua 4 giai đoạn: Trứng- bọ gậy- loăng quăng - muỗi trưởng thành. Do đó phải hiểu được các tập tính sinh học, sinh thái và chu kỳ phát triển của từng loại muỗi thì việc phun diệt muỗi sẽ đạt hiệu quả và an toàn cho sức khỏe của con người.
Để đạt hiệu quả cao, việc phun diệt muỗi cần tuân thủ theo các bước như sau:
Bước 1: Lựa chọn hóa chất    
 Lựa chọn các loại hóa chất được đóng gói và ghi nhãn cẩn thận theo quy định của WHO: ghi tên hóa chất, nồng độ hóa chất, cách sử dụng, cách phòng độc, ngày và nơi sản xuất, hạn sử dụng… Chỉ sử dụng những hóa chất được cấp phép của Bộ Y tế.
Hóa chất phun không gian ngoại cảnh: dùng nhóm Pyrethroid hoặc nhóm Phospho hữu cơ.
Hóa chất phun tồn lưu trong nhà: dùng hóa chất thuộc nhóm Pyrethroid
Lưu ý: Hiệu lực diệt tồn lưu của mỗi hoá chất dài hay ngắn phụ thuộc vào loại hoá chất, liều lượng phun, nguyên liệu bề mặt tường vách và điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, gió…
Bước 2: Chuẩn bị thực hiện phun
Trước khi phun cần dọn dẹp nhà cửa, che đậy thức ăn, nước uống và di chuyển vật nuôi đến nơi an toàn, tắt lửa,... trước khi phun thuốc.
Thời gian phun: tốt nhất vào buổi sáng sớm: 6 giờ - 9 giờ hoặc chiều tối  từ 17 giờ đến 20 giờ.
Nhiệt độ môi trường phù hợp: 18 - 25oC, hạn chế phun khi nhiệt độ >27oC.
Không phun khi trời mưa hoặc gió lớn.
Bước 3: Xác định lượng hóa chất sử dụng, bảo đảm kỹ thuật và nồng độ phun theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Pha nồng độ hóa chất đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất (pha theo hướng dẫn trên nhãn chai).
Pha theo hướng dẫn của các Viện đầu ngành chức năng (Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương).
Phun đúng kỹ thuật: Lựa chọn máy phun, đầu phun Ziclơ và kỹ thuật phun cho từng mục đích phun. Kích thước hạt lý tưởng để diệt muỗi là 10-20µm, diệt ruồi là 30µm
Phóng viên:  Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm hóa chất diệt muỗi cũng như các dịch vụ phun thuốc diệt muỗi được tiếp thị quảng cáo rộng rãi, thạc sĩ có khuyến cáo gì đến người dân khi có nhu cầu phun thuốc diệt muỗi để tránh những ảnh hưởng xấu từ việc phun thuốc diệt muỗi không đảm bảo chất lượng?
Ths.Nguyễn Thị Bích Hường: Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều các sản phẩm hóa chất diệt muỗi, côn trùng cũng như các dịch vụ phun diệt côn trùng được tiếp thị, quảng cáo để đáp ứng nhu cầu phun diệt muỗi của nhân dân. Tuy nhiên việc lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ đảm bảo tiêu chuẩn là vô cùng quan trọng, xin khuyến cáo người dân một số lưu ý khi sử dụng hóa chất diệt muỗi như sau:
 Lựa chọn nhà cung cấp có giấy phép chứng nhận kinh doanh về lĩnh vực phun diệt côn trùng theo quy định.
Không nên tự ý mua hóa chất về phun vì nếu lựa chọn hóa chất không phù hợp, liều lượng pha và kỹ thuật phun không đúng cách sẽ không đạt hiệu quả mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho gia đình và cộng đồng.
Tuyệt đối không sử dụng các loại hóa chất không rõ nguồn gốc. Không sử dụng các dịch vụ phun diệt không có giấy phép kinh doanh. 
Đồng thời, để phòng chống muỗi đốt chúng ta có thể dùng các biện pháp đơn giản như: Dọn dẹp, vệ sinh sạch sẽ trong và ngoài nhà thì muỗi sẽ không còn nơi trú ẩn; phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, loại trừ các ổ loăng quăng, bọ gậy như san lấp các ao, vũng nước, phế thải… ; nằm màn khi ngủ tránh muỗi đốt ban đêm và cả ban ngày; dùng vợt điện để diệt muỗi trưởng thành, nuôi cá trong các bể tiểu cảnh để diệt bọ gậy; sử dụng dịch vụ phun diệt côn trùng có uy tín, đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Phóng viên:  Xin cảm ơn thạc sỹ đã cung cấp những thông tin hữu ích!