Hiệu quả điều trị cai nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại Quảng Ninh

Methadone được coi là giải pháp an toàn trong điều trị cai nghiện, giảm thèm muốn và khóa tác dụng của các chất gây nghiện

Năm 2011 mô hình cơ sở điều trị Methadone đầu tiên được triển khai tại Cẩm Phả, đến nay trên toàn tỉnh đã có 5 cơ sở điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại các thành phố: Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, thị xã Đông Triều và huyện Vân Đồn. Mỗi năm, cơ sở thực hiện điều trị miễn phí cho hàng trăm lượt bệnh nhân. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, tính đến 31/5/2021 Quảng Ninh hiện có 1.010 bệnh nhân đang được quản lý điều trị bằng Methadone.
Methadone là chất thay thế được sử dụng trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện, sử dụng hoàn toàn qua đường uống, làm giảm thèm muốn và khóa tác động của các chất gây nghiện từ từ nên được coi là giải pháp an toàn cho sức khỏe của người nghiện giúp điều trị hiệu quả. Methadone được coi là phương pháp điều trị “tiêu chuẩn vàng” đối với người nghiện heroin. Điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone là chương trình điều trị lâu dài, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì và tuân thủ điều trị theo phác đồ. 
Việc điều trị Methadone sẽ giúp người nghiện thoát khỏi sự lệ thuộc vào ma túy, giảm việc sử dụng ma túy bất hợp pháp; giảm dùng chung bơm kim tiêm; giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường máu; giảm hoạt động tội phạm; hiệu quả về kinh tế; giảm chi phí cho người nghiện; tạo việc làm, thu nhập, tái hoà nhập cộng đồng, cải thiện xã hội; cải thiện tình hình sức khỏe... Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh hiện nay việc điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Bác sĩ CKI. Lưu Thanh Hải – Trưởng khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Do ảnh hưởng vị trí địa lý nên nhiều bệnh nhân hàng ngày phải đi cả chục cây số để uống thuốc, trình độ học vấn hạn chế do đó dễ bị lôi kéo, tham gia vào tệ nạn, việc làm trái pháp luật như: Buôn bán, vận chuyển ma túy,... ảnh hưởng phần nào đến việc thu dung bệnh nhân. Công tác quản lý, tạo việc làm cho người sau cai nghiện, sự giúp đỡ của cộng đồng, gia đình và xã hội còn hạn chế; việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế methadone bước đầu đã có hiệu quả tích cực nhưng chưa thực sự bền vững, vẫn có tình trạng người nghiện điều trị Methadone bỏ liều, bỏ điều trị hoặc dùng song song cả ma tuý tổng hợp khác, gây ảnh hưởng đến việc kiểm soát, theo dõi điều trị cho bệnh nhân nghiện ma túy. Cơ sở Methadone phải làm việc tất cả các ngày trong tuần, kể cả lễ tết. Trong khi đó thái độ, ý thức của một số bệnh nhân còn kém gây mất an ninh trật tự tại cơ sở. Môi trường làm việc phức tạp, nhiều áp lực cũng phần nào ảnh hưởng đến tinh thần của các cán bộ y tế”.

Bệnh nhân đến uống thuốc tại cơ sở điều trị Methadone Hạ Long

Do đó, để người nghiện có cơ hội tiếp cận với chương trình điều trị bằng Methadone cần sự vào cuộc tích cực của chính quyền các địa phương bằng những hành động và biện pháp cụ thể. Theo đó cần duy trì và mở rộng điều trị các cơ sở điều trị Methadone hiện có; triển khai cấp phát thuốc thay thế theo quy định; thí điểm và mở rộng điều trị Buprenorphine thu dung bệnh nhân điều trị thực hiện chỉ tiêu giao hàng năm, đảm bảo cung ứng đủ thuốc Methadone cho các cơ sở điều trị. Chú trọng các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe trong cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone. Ðồng thời, có điều kiện tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của người cai nghiện, nâng cao hiệu quả điều trị bằng Methadone cho người bệnh, góp phần giảm số người nghiện và tái nghiện trên địa bàn, đảm bảo an ninh, trật tự xã hội. Bên cạnh đó cần tăng cường các chương trình đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tham gia hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone/Buprenorphine và các chiến lược can thiệp mới; Hỗ trợ kỹ thuật định kỳ/đột xuất hoặc theo yêu cầu của cơ sở đảm bảo thực hiện quy trình điều trị và hội chẩn ca bệnh khó theo đúng qui định hiện hành; Đảm bảo và nâng cao chất lượng điều trị, lồng ghép tối đa các dịch vụ hướng tới chăm sóc toàn diện cho người bệnh tham gia điều trị - Bác sĩ Hải cho biết thêm.
Để nâng cao hiệu quả trong hoạt động điều trị methadone trên địa bàn tỉnh, trong những năm qua ngành Y tế luôn nỗ lực đổi mới cách làm và hình thức, từ đó góp phần giảm số người nghiện và tái nghiện trên địa bàn. Dù vậy, sự chung tay của gia đình, cộng đồng và toàn xã hội vẫn là yếu tố quan trong giúp người bệnh xóa bỏ mặc cảm, có thêm nghị lực, yên tâm điều trị nhằm hạn chế mức thấp nhất tỷ lệ người bỏ điều trị, đưa Quảng Ninh đến gần hơn với mục tiêu xóa bỏ đại dịch AIDS vào năm 2030.