Ngăn chặn bệnh tay - chân - miệng bùng phát
Vì vậy, cần làm gì để phòng bệnh TCM đảm bảo cho trẻ tới trường được an toàn?
Căn nguyên gây bệnh TCM
Bệnh TCM là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, gặp chủ yếu ở trẻ nhỏ (90%), đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi. Từ năm 2010, nhiều nước ở châu Á như Singapore, Indonessia, Trung Quốc, Malaysia, Philippine, Việt Nam, năm nào cũng có bệnh TCM xuất hiện. Nguyên nhân gây bệnh TCM là do virut Enterovirus (nhóm virut đường ruột) gây ra, thường gặp nhất là chủng virut Coxsackie A16. Trong những năm gần đây, ở khu vực Đông Nam châu Á, trong đó có Việt Nam, xuất hiện những vụ dịch bệnh TCM do Enterovirus týp 71 (EV71) độc tính cao gây nên.
Nhận biết bệnh TCM
Biểu hiện sớm nhất của bệnh là mệt mỏi, sốt nhẹ (38 - 38,5oC), có trường hợp sốt cao hơn, đau họng, sổ mũi tương tự như viêm hô hấp trên. Đôi khi trẻ có nôn mửa, rất mệt, quấy khóc. Các biểu hiện này diễn ra chỉ trong vài ba ngày rồi chuyển sang giai đoạn toàn phát. Đầu tiên là sự xuất hiện các mụn nước ở niêm mạc miệng, thường là ở mặt trong má, lợi, mặt bên của lưỡi. Các mụn nước có kích thước nhỏ khoảng vài ba milimet nằm trên một nền niêm mạc viêm đỏ. Các mụn nước trong miệng nhanh chóng bị vỡ và tạo ra các vết loét gây đau đớn cho trẻ, nhất là khi ăn, uống, nuốt nước bọt. Các mụn nước, bọng nước màu xám, hình bầu dục cũng có thể xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân (vì vậy gọi là bệnh TCM). Ngoài ra, còn xuất hiện ở đầu gối, mông của trẻ. Các mụn nước, bọng nước tồn tại khoảng từ 1- 2 tuần lễ, ít gây đau và tự khỏi. Cần lưu ý là bệnh TCM có loại biểu hiện không điển hình như bọng nước rất ít, xen kẽ với những nốt hồng ban, một số trường hợp chỉ biểu hiện hồng ban và không có biểu hiện bọng nước hay chỉ có biểu hiện loét miệng đơn thuần. Đặc biệt là một số trường hợp bệnh không điển hình, chỉ loét miệng rất dễ nhầm với loét miệng do nhiệt hoặc do Herpes. Bệnh TCM cũng có thể nhầm với bệnh thủy đậu, viêm da có mủ, nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu, sốt xuất huyết Dengue, sốt phát ban, dị ứng da.
Biểu hiện chính của bệnh TCM là sang thương da niêm dưới dạng bọng nước ở các vị trí đặc biệt như miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và đầu gối.
Biến chứng do bệnh TCM
Đáng lo ngại nhất của bệnh TCM là biến chứng có thể xảy ra như gây nên viêm màng não - não (gây liệt kiểu bại liệt), viêm cơ tim cấp, viêm phổi, phù phổi và có thể gây tử vong.
Đường lây bệnh TCM
Bệnh TCM lây cho trẻ em lành khác (nếu trẻ đó chưa có miễn dịch) qua đường hô hấp (trực tiếp qua hơi thở, các giọt nước bọt bắn ra khi ho, nói, cười, hắt hơi). Đồng thời bệnh TCM vẫn có khả năng lây lan qua dụng cụ đồ chơi, dụng cụ ăn, uống bị nhiễm virut gây bệnh TCM. Virut gây bệnh TCM cũng có khả năng đào thải qua phân trong vòng vài tuần sau, từ phân virut ra môi trường bên ngoài và lây cho trẻ theo đường thức ăn, nước uống, dụng cụ đồ chơi khi bị nhiễm virut.
Trẻ mắc bệnh TCM đã khỏi có thể mắc lại không?
Sau khi khỏi bệnh, cơ thể trẻ có miễn dịch với chủng virut vừa gây bệnh TCM cho trẻ, nhưng một số trẻ có thể bị bệnh TCM nhiều lần nếu lần sau bị nhiễm các chủng virut gây bệnh TCM khác với virut lần trước.
Khi nghi ngờ trẻ bị bệnh TCM cần cho trẻ đi khám bệnh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trường hợp bệnh nhẹ, bác sĩ cho về nhà theo dõi phải chú ý chăm sóc và theo trẻ hết sức cẩn thận, khi thấy có dấu hiệu bất thường cần cho trẻ đến bệnh viện ngay.
Phòng bệnh TCM
Mặc dù bệnh có khả năng gây thành dịch lớn, chủ yếu ở trẻ nhỏ và có thể gây biến chứng nguy hiểm nhưng chưa có thuốc điều trị và vắc-xin phòng bệnh đặc hiệu. Vì vậy, việc thực hiện các biện pháp phòng bệnh chung là hết sức cần thiết, đặc biệt là ở những địa phương đang có dịch TCM xảy ra. Khi trẻ bị bệnh cần cách ly trẻ với trẻ lành (cho trẻ ở nhà không đến lớp) và nên cách ly trẻ bệnh tại nhà cho đến khi khỏi bệnh (thường ít nhất là 7 ngày). Hàng ngày cần rửa tay sạch cho trẻ bằng xà phòng dưới vòi nước, nhất là sau khi đi vệ sinh, trước và sau khi ăn. Việc làm này cũng được thực hiện cho các cô nuôi dạy trẻ và nhân viên nhà bếp. Với những người chăm sóc trẻ, cần lưu ý rửa tay sau mỗi lần thay tã lót, làm vệ sinh, thay quần áo, chiếu, vải trải giường cho trẻ. Cần rửa sạch các dụng cụ, vật dụng, đồ chơi và lau sàn nhà bằng nước xà phòng, rồi khử khuẩn bằng cloramin B 5%. Trong lớp học, trong gia đình đã có trẻ bị bệnh TCM, nên đeo khẩu trang cho trẻ để khi trẻ ho, hắt hơi virut không phát tán vào không khí.
Chăm sóc trẻ bị bệnh TCM
Khi bác sĩ khám bệnh thấy có thể cho trẻ về nhà để chăm sóc tại gia đình, người mẹ cần lưu ý, vì trẻ biếng ăn hoặc bỏ ăn do đau trong miệng (miệng loét), mệt mỏi hay quấy khóc cho nên thức ăn phải nấu thật nhuyễn, mềm, đủ chất và không nóng để cho trẻ có cảm giác ngon miệng khi ăn và quên đi sự đau đớn. Trẻ có thể ăn sữa chua, sữa bột pha hoặc bột dinh dưỡng, cháo nấu thật nhuyễn, súp hầm kỹ và uống nước hoa quả tươi mát.
CDC Quảng Ninh – Hành trình chuyển đổi số vì người dân, vì sức khỏe cộng đồng
Hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10 với chủ đề năm 2025: “Chuyển đổi số: Nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn”, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh (CDC Quảng Ninh) đang thể hiện rõ tinh thần tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số của ngành Y tế, khẳng định mục tiêu cốt lõi: “Lấy người dân làm trung tâm – để mọi người dân đều được hưởng lợi từ những thành quả mà công nghệ mang lại.”
CDC Quảng Ninh tiếp nhận máy ghế răng, nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe răng miệng
Thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực khám chữa bệnh Răng Hàm Mặt và dự phòng bệnh Răng miệng cộng đồng giai đoạn 2021-2030” của Bộ Y tế (Đề án 5628/BYT năm 2025).
Ra mắt ứng dụng di động (App Mobile ) CDCQN hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh
Ngày 29/9, tại phường Hạ Long, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Quảng Ninh tổ chức lễ ra mắt ứng dụng di động CDC Quảng Ninh (APP CDCQN) hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh đến cộng đồng.
Tham quan, trao đổi kinh nghiệm triển khai Bệnh án điện tử
Sáng ngày 27 tháng 8 năm 2025, Đoàn công tác của Trung tâm Y tế thành phố Hạ Long do đồng chí Vũ Hải Bình, Phó Giám đốc Trung tâm làm trưởng đoàn đã có buổi tham quan, trao đổi kinh nghiệm triển khai Bệnh án điện tử tại phòng Khám đa khoa thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh. Tiếp và làm việc với đoàn công tác về phía Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh có đồng chí Đoàn Ngọc Thanh Phó, Giám đốc Trung tâm và các bộ phận chuyên môn.
Nâng cao năng lực xét nghiệm chẩn đoán virus Chikungunya tại CDC Quảng Ninh
Nâng cao năng lực xét nghiệm chẩn đoán virus Chikungunya tại CDC Quảng Ninh
Quảng Ninh tăng cường phòng chống dịch, đảm bảo vệ sinh môi trường và chất lượng nước phục vụ sự kiện công bố Di sản thế giới
Hướng tới Chương trình công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới, tỉnh Quảng Ninh đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh môi trường và chất lượng nước sinh hoạt tại khu vực tổ chức sự kiện, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đại biểu, du khách và nhân dân.
BỆNH CHIKUNGUNYA LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ PHÒNG NGỪA
Virus Chikungunya (CHIKV) lây truyền qua vết muỗi đốt, triệu chứng thường xuất hiện sau 3-7 ngày nhiễm virus, có thể nhanh chóng trở nặng nếu không kịp thời điều trị. WHO đã đưa ra lời kêu gọi hành động để ngăn chặn sự lây lan truyền dịch bệnh.
Phân biệt dấu hiệu mắc Chikungunya với sốt xuất huyết
Chikungunya tương tự như đối với bệnh sốt xuất huyết Dengue nhưng dấu hiệu đau và sưng khớp thường có biểu hiện rõ hơn, trong khi đó bệnh sốt xuất huyết Dengue thường có dấu hiệu xuất huyết nhiều hơn.
Quảng Ninh siết chặt giám sát trung gian truyền bệnh tại cửa khẩu
Từ ngày 28 đến 31/7/2025, Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Quảng Ninh tổ chức đợt giám sát và kiểm soát một số trung gian truyền bệnh và chuột tại khu vực cửa khẩu của tỉnh. Đây là một hoạt động quan trọng, góp phần phòng chống các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho hoạt động giao thương và sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Đặt lịch hẹn tư vấn!
Chuyên gia của chúng tôi sẽ liên hệ trực tiếp với bạn.
- CDC Quảng Ninh – Hành trình chuyển đổi số vì người dân, vì sức khỏe cộng đồng
- CDC Quảng Ninh tiếp nhận máy ghế răng, nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe răng miệng
- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh tham gia Giải bóng bàn các đơn vị y tế dự phòng khu vực miền Bắc lần thứ 3 năm 2025
- Ra mắt ứng dụng di động (App Mobile ) CDCQN hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh
- CDC Quảng Ninh chúc mừng Ngày Dược sĩ Thế giới 25/9
- Giám sát véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết tại phường Việt Hưng