“Nếu cộng đồng thiếu cảnh giác, sốt xuất huyết còn tăng cao”
Xin ông cho biết tình hình dịch sốt xuất huyết (SXH) tại khu vực phía Nam nói riêng và cả nước nói chung? Dự báo bệnh từ nay đến cuối năm?
Đến nay, số mắc SXH miền Nam tăng 34% so cùng kỳ năm 2016, tập trung chủ yếu tại các địa phương có sự phát triển nhanh về công nghiệp, thu hút lượng lớn người lao động nhập cư, có mật độ dân số cao và có nhiều vật chứa nước, vật chứa nước đa dạng, dễ phát tán mầm bệnh.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, số mắc SXH năm nay cao hơn năm trước và cứ mỗi 10 năm, số mắc SXH lại gia tăng gấp đôi. Nước ta, đặc biệt là khu vực phía Nam là nơi lưu hành SXH nên tình hình không khác biệt so với xu hướng thế giới, số ca SXH dự báo sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Riêng năm nay, với nền số ca SXH cao từ đầu năm, do vậy, trong suốt mùa mưa, tình hình SXH sẽ còn tăng cao hơn nữa nếu không có các biện pháp kiểm soát véc tơ hiệu quả.
Nhận định của ông về nguyên nhân khiến dịch sốt xuất huyết bùng phát trong năm nay?
Sự gia tăng ca mắc SXH xảy ra khi có sự thay đổi của 1 trong 4 yếu tố (tác nhân gây bệnh, véc tơ truyền, khối cảm thụ và biện pháp phòng chống) theo hướng bất lợi. Năm nay, nước ta có sự chuyển đổi chủng gây bệnh, số người chưa có miễn dịch với chủng này tăng, nên tăng nguy cơ mắc bệnh.
Mùa mưa đến sớm hơn mọi năm, gia tăng nóng ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sản và phát triển. Trong khi đó, các vật chứa (nước) nguy cơ chưa được dọn dẹp, là nơi lý tưởng cho muỗi vằn sinh sản. Mỗi muỗi cái có thể đẻ 4 đến 5 lần; mỗi lần 100 đến 200 trứng, vốn có sức chịu hạn cao, có thể tồn tại qua mùa khô. Do vậy, mật độ muỗi cao hơn bình thường, ngay từ đầu năm.
Quần thể miễn dịch cũng có thay đổi do quá trình đô thị hóa và giao lưu đi lại cao. Vấn đề toàn cầu hóa, giao thương, đi lại là điều kiện tất yếu trong phát triển kinh tế xã hội. Do đó, việc di biến động dân cư vô hình chung giúp mang mầm bệnh SXH đến một nơi mới, hoặc ngược lại, người chưa có miễn dịch đến nơi có lưu hành bệnh SXH đều dẫn đến khả năng bùng phát dịch SXH.
Với kinh nghiệm phòng chống dịch sốt xuất huyết tại khu vực phía Nam, mong ông cho biết những việc cần làm ngay để khống chế và dập dịch trên cả nước?
Cho đến nay, không có biện pháp đơn lẻ nào là tối ưu cho công tác phòng chống SXH. Ngành Y tế không thể đơn độc trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này mà cần sự chung tay của toàn xã hội, sự quyết liệt của chính quyền và ý thức trách nhiệm hành động của mỗi người dân. Do đó, cần tập trung cho một số việc sau:
Một là, thống nhất về chỉ đạo, điều hành và kiện toàn chuyên môn:
Lấy phòng bệnh làm then chốt, cần nhất quán ưu tiên tập trung đầu tư nguồn lực trong việc đảm bảo môi trường sạch lăng quăng, sạch muỗi vằn trước khi xảy ra dịch SXH. Bên cạnh đó, cần chủ động giám sát các chỉ số côn trùng (lăng quăng, muỗi vằn), các ca bệnh SXH nhằm dự báo sớm, kịp thời tham mưu cho chính quyền để huy động nguồn lực nhằm tổ chức can thiệp sớm và hiệu quả. Giám sát cũng giúp đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp.
Chú trọng đến truyền thông thay đổi hành vi theo hướng tích cực trong phòng chống SXH. Người dân cũng nên cảnh giác với các dấu hiệu bệnh SXH để đến cơ sở y tế sớm, qua đó, vừa giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị sẽ tốt hơn và đồng thời giúp xử lý ổ dịch sớm hiệu quả.
Đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ y tế cũng cần được chú trọng thường xuyên đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cho cả công tác dự phòng và điều trị.
Hai là, nâng tầm vai trò, trách nhiệm của cộng đồng, chính quyền các cấp:
Phun hóa chất chỉ là biện pháp tạm thời, hạ hỏa, nhằm tiêu diệt đàn muỗi có thể mang mầm bệnh SXH. Diệt lăng quăng mới là biện pháp căn cơ nhằm kiểm soát bệnh SXH. Tuy nhiên, thực tế, việc diệt lăng quăng chỉ được thực hiện tốt trong các chiến dịch, ít đảm bảo thực hiện bền bỉ, lâu dài.
Do đó, chính quyền các cấp cần vào cuộc một cách quyết liệt; đầu tư nguồn kinh phí, phân công, phân nhiệm cho từng thành viên giám sát, kiểm tra việc thực hiện diệt lăng quăng trong cộng đồng; ngành y tế đóng vai trò tham mưu kỹ thuật.

Mỗi người dân phải nhận thức rõ mình là một chiến sĩ và mỗi gia đình là một pháo đài trên mặt trận phòng, chống SXH. Mỗi gia đình, mỗi người phải luôn nâng cao cảnh giác, ý thức cao độ về sự nguy hiểm chết người của bệnh SXH; luôn chủ động kiểm tra, phát hiện và dẹp bỏ tất cả ổ lăng quăng, muỗi vằn tại nơi ở, nơi làm việc hàng tuần và đến ngay cơ sở y tế khi bị sốt cũng như phối hợp với y tế trong công tác diệt muỗi, diệt lăng quăng và phun hóa chất kiểm soát ổ dịch.
Ba là, đầu tư cho nghiên cứu khoa học, chú trọng đến các phương pháp giám sát, dự báo dịch bệnh, sinh học virút, các biện pháp can thiệp trên đàn muỗi vằn, các vắc-xin phòng bệnh SXH.
Thưa ông, vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết có phải là giải pháp tối ưu để bảo vệ cộng đồng?
Thế giới đã có vắc xin phòng bệnh SXH dengue đầu tiên do Công ty Sanofi Pasteur sản xuất. Vắc xin này đã qua nhiều thử nghiệm lâm sàng trên người, thực hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt nam. Các nghiên cứu này đã chứng minh vắc xin an toàn và có hiệu quả ngừa bệnh sốt xuất huyết cho người từ 9 tuổi trở lên, đặc biệt là ngừa được SXH nặng và SXH nhập viện.
Hiện, vắc xin đã được ứng dụng ở khu vực nào trên thế giới?
Hiện đã có 17 quốc gia cấp phép lưu hành vắc xin ngừa bệnh sốt xuất huyết với 11 quốc gia ở châu Mỹ và 6 quốc gia ở khu vực Đông Nam Á. Đã có hai quốc gia gồm Braxin và Philippines đưa vắc xin ngừa sốt xuất huyết vào tiêm đại trà.
Kết quả nghiên cứu tại Việt Nam và khả năng ứng dụng trong phòng bệnh cho cộng đồng?
Theo kết quả thử nghiệm, nếu sử dụng vắc xin ở nhóm tuổi từ 9 tuổi trở lên ở nước ta, sẽ giúp giảm được khoảng gần 50.000 ca SXH nhập viện, giúp hệ thống y tế giảm tải bệnh viện và chi phí điều trị. Song, trong thời gian đầu nếu có triển khai tiêm vắc xin, chúng ta vẫn phải tiếp tục duy trì hoạt động diệt muỗi, diệt lăng quăng, đảm bảo môi trường sạch véc-tơ truyền bệnh SXH mới có thể phòng ngừa bệnh SXH một cách hiệu quả trong nhiều năm nữa.
CDC Quảng Ninh – Hành trình chuyển đổi số vì người dân, vì sức khỏe cộng đồng
Hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10 với chủ đề năm 2025: “Chuyển đổi số: Nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn”, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh (CDC Quảng Ninh) đang thể hiện rõ tinh thần tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số của ngành Y tế, khẳng định mục tiêu cốt lõi: “Lấy người dân làm trung tâm – để mọi người dân đều được hưởng lợi từ những thành quả mà công nghệ mang lại.”
CDC Quảng Ninh tiếp nhận máy ghế răng, nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe răng miệng
Thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực khám chữa bệnh Răng Hàm Mặt và dự phòng bệnh Răng miệng cộng đồng giai đoạn 2021-2030” của Bộ Y tế (Đề án 5628/BYT năm 2025).
Ra mắt ứng dụng di động (App Mobile ) CDCQN hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh
Ngày 29/9, tại phường Hạ Long, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Quảng Ninh tổ chức lễ ra mắt ứng dụng di động CDC Quảng Ninh (APP CDCQN) hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh đến cộng đồng.
Tham quan, trao đổi kinh nghiệm triển khai Bệnh án điện tử
Sáng ngày 27 tháng 8 năm 2025, Đoàn công tác của Trung tâm Y tế thành phố Hạ Long do đồng chí Vũ Hải Bình, Phó Giám đốc Trung tâm làm trưởng đoàn đã có buổi tham quan, trao đổi kinh nghiệm triển khai Bệnh án điện tử tại phòng Khám đa khoa thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh. Tiếp và làm việc với đoàn công tác về phía Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh có đồng chí Đoàn Ngọc Thanh Phó, Giám đốc Trung tâm và các bộ phận chuyên môn.
Nâng cao năng lực xét nghiệm chẩn đoán virus Chikungunya tại CDC Quảng Ninh
Nâng cao năng lực xét nghiệm chẩn đoán virus Chikungunya tại CDC Quảng Ninh
Quảng Ninh tăng cường phòng chống dịch, đảm bảo vệ sinh môi trường và chất lượng nước phục vụ sự kiện công bố Di sản thế giới
Hướng tới Chương trình công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới, tỉnh Quảng Ninh đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh môi trường và chất lượng nước sinh hoạt tại khu vực tổ chức sự kiện, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đại biểu, du khách và nhân dân.
BỆNH CHIKUNGUNYA LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ PHÒNG NGỪA
Virus Chikungunya (CHIKV) lây truyền qua vết muỗi đốt, triệu chứng thường xuất hiện sau 3-7 ngày nhiễm virus, có thể nhanh chóng trở nặng nếu không kịp thời điều trị. WHO đã đưa ra lời kêu gọi hành động để ngăn chặn sự lây lan truyền dịch bệnh.
Phân biệt dấu hiệu mắc Chikungunya với sốt xuất huyết
Chikungunya tương tự như đối với bệnh sốt xuất huyết Dengue nhưng dấu hiệu đau và sưng khớp thường có biểu hiện rõ hơn, trong khi đó bệnh sốt xuất huyết Dengue thường có dấu hiệu xuất huyết nhiều hơn.
Quảng Ninh siết chặt giám sát trung gian truyền bệnh tại cửa khẩu
Từ ngày 28 đến 31/7/2025, Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Quảng Ninh tổ chức đợt giám sát và kiểm soát một số trung gian truyền bệnh và chuột tại khu vực cửa khẩu của tỉnh. Đây là một hoạt động quan trọng, góp phần phòng chống các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho hoạt động giao thương và sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Đặt lịch hẹn tư vấn!
Chuyên gia của chúng tôi sẽ liên hệ trực tiếp với bạn.
- CDC Quảng Ninh – Hành trình chuyển đổi số vì người dân, vì sức khỏe cộng đồng
- CDC Quảng Ninh tiếp nhận máy ghế răng, nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe răng miệng
- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh tham gia Giải bóng bàn các đơn vị y tế dự phòng khu vực miền Bắc lần thứ 3 năm 2025
- Ra mắt ứng dụng di động (App Mobile ) CDCQN hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe thông minh
- CDC Quảng Ninh chúc mừng Ngày Dược sĩ Thế giới 25/9
- Giám sát véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết tại phường Việt Hưng