Điều gì xảy ra khi bị muỗi đốt?

Ở nhiều nước trên thế giới, muỗi đốt là điều không tránh khỏi vào lúc giao mùa, khi thời tiết dần ầm lên và mùa hè sắp đến gần. Tuy nhiên, những gì thực sự xảy ra với cơ thể khi bị muỗi đốt có thể là một cú sốc cho ngay cả với những người vẫn thường bị muỗi đốt từ năm này qua năm khác.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, muỗi là loài truyền bệnh lớn nhất trong thế giới động vật, khiến hàng triệu người trên thế giới chết mỗi năm, chủ yếu do sự lây lan của những căn bệnh nguy hiểm như sốt rét, viêm não Nhật Bản, bệnh leishmaniasis và cả hai bệnh sốt vàng và sốt xuất huyết, nghĩa là hiểu về chúng - và biết cách bảo vệ trước chúng - là một bước tiến lớn đầu tiên để giữ gìn sức khỏe.

Vậy, chính xác điều gì xảy ra khi một con muỗi đốt bạn?

Sau khi đậu lên người bạn, con muỗi cái sẽ vươn cái vòi của nó, một phần hẹp của miệng dùng để lấy máu, vào da, xuyên thủng da trong một nỗ lực để tìm ra một mạch máu cung cấp cho nó đủ máu để hút. Tuy nhiên, không phải vì muỗi đói máu nên đốt bạn, muỗi cần bữa ăn giàu đạm, như máu của bạn, để sản xuất trứng và sinh sôi nảy nở.

Khi đã cắm được vòi vào dưới da, muỗi sẽ tiêm vào người bạn một chất làm giãn mạch, giúp cho máu chảy thay vì đông lại trong khi chúng ăn. Như vậy, cơ thể sẽ làm gì để đáp lại?

Khi muỗi đốt, hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra các histamin, khiến da xung quanh vết đốt bị ngứa. Tuy nhiên, chỉ vì bạn đã bị muỗi đốt không có nghĩa là bạn sẽ nhận thấy ngay lập tức. Nếu vài giờ sau bạn mới thấy ngứathì cũng hoàn toàn bình thường. Đỏ và sưng cũng là một phần của phản ứng miễn dịch. Nhưng đáp ứng histamine đôi khi không xảy ra ngay lập tức, mà phải một vài giờ sau khi nước bọt của muỗi đưa vào cơ thể.

Khi cơ thể bạn nhận ra nước bọt của muỗi trong hệ thống do muỗi hút máu, các tế bào lympho (bạch cầu) sẽ đến chỗ đốt để cố gắng tiêu diệt nước bọt của con muỗi. Đó là lý do tại sao cơ thể tạo ra một nốt sưng và ngứa.

Tin tốt? Mặc dù muỗi là thủ phạm của nhiều căn bệnh nguy hiểm, song nguy cơ bạn có phản ứng phản vệ với chính vết đốt là thấp. Dị ứng muỗi chết người cũng rất hiếm gặp.

Nghiên cứu được công bố trên PLOS One cho thấy sự đa dạng của vi khuẩn trên da là một trong những yếu tố làm cho một số người hấp dẫn muỗi, trong khi những người khác lại có vẻ ít “ngon miệng” với muỗi hơn, gợi ý rằng việc năng tắm rửa hơn trong những ngày hè nóng nực có thể giúp bạn không trở thành “bữa tiệc” cho muỗi.

Và, thật đáng buồn đối với những ai muốn có một vại bia trong một đêm ấm áp, thói quen đó có thể khiến bạn trở thành mồi ngon cho muỗi. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Dược và Dược phẩm Toyama ở Nhật Bản phát hiện ra rằng các đối tượng nghiên cứu bị đốt nhiều hơn đáng kể khi trước đó có uống bia. Các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến nguy cơ trở thành bữa ăn kế tiếp của muỗi bao gồm nhóm máu, thói quen tập thể dục và có thai; hai yếu tố sau làm tăng nhiệt độ cơ thể và sản sinh carbon dioxid, khiến bạn trở thành một thỏi nam châm thu hút muỗi.

Nếu bạn muốn giữ an toàn, thì thuốc xịt chống côn trùng là một biện pháp tốt, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải trát DEET lên da. Trên thực tế, một nghiên cứu đăng trên tờ Journal of the American Mosquito Control thấy rằng dầu khuynh diệp là một phương tiện hiệu quả để ngăn muỗi.

Và nếu bạn bị đốt, hãy chắc chắn để nguyên vết đốt để nó có thể liền nhanh hơn. Cách tốt nhất là cố gắng đừng gãi và để cho nó tự hết. Thông thường, đến ngày hôm sau vết đốt sẽ giảm đang kể và hai hoặc ba ngày sau đó sẽ không còn dấu tích nhờ các tế bào bạch cầu. Nếu bạn có phản ứng xấu, hãy chườm đá để giảm! Và nếu bạn cảm thấy mình bị ốm hoặc nghĩ rằng vết đốt là bất thường, hãy đi khám bác sĩ.