Biến chứng bệnh sởi: “Mười năm sau dịch sởi, sẽ có những đứa trẻ ngơ ngơ”

Viêm não bán cấp - biến chứng muộn nguy hiểm

Nội dung trên là phân tích của BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm, bệnh viện Nhi Đồng 1 về những biến chứng có thể gặp phải ở bệnh nhân sởi. Cụ thể, theo BS Khanh bệnh bởi có ba dạng biến chứng, nhóm thứ nhất diễn tiến rất nhanh xuất hiện ở các em bé dưới 12 tháng với biểu hiện viêm phổi; nhóm thứ hai biến chứng viêm não, viêm cơ tim ở trẻ sau 10 tuổi; nhóm thứ ba biến chứng cực kỳ muộn khoảng 10 năm sau khi mắc bệnh, trong y khoa gọi là do cơ chế miễn dịch khiến bệnh nhân bị viêm não bán cấp. 

Bệnh nhân sẽ nhập viện với những biểu hiện rối loạn tâm thần, rối loạn hành vi, rối loạn vận động… việc cứu chữa rất khó khăn. Dù tỷ lệ bệnh nhân mắc phải biến chứng này rất thấp nhưng BS Khanh khẳng định “Mười năm sau dịch sẽ có những đứa trẻ ngơ ngơ do biến chứng viêm não bán cấp của bệnh sởi. Đây sẽ là hậu quả nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của bệnh nhân, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội”.

Cũng theo BS Khanh, bệnh sởi thường có biểu hiện sốt cao liên tục và kéo dài nhiều ngày nên khó tránh khỏi những lo lắng của thân nhân người bệnh. Trong khi yêu cầu được khám chữa bệnh là quyền của bệnh nhân nên những khuyến cáo, tư vấn của bác sĩ, nhân viên y tế cho những trường hợp không cần thiết phải nhập viện trở nên vô cùng khó khăn.

Trên thực tế tại bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 chỉ có khoảng 10% bệnh nhân gặp biến chứng mới cần phải nhập viện điều trị, 90% bệnh nhân khác có thể chăm sóc và theo dõi ở nhà. Nhưng trên thực tế, người nhà bệnh nhân “một hai yêu cầu nhập viện” khiến bác sĩ không thể từ chối. Tình trạng trên dẫn tới nguy cơ nhiễm chéo giữa bệnh nhân với nhau và nhiễm các bệnh cơ hội khác, khiến trẻ dễ rơi vào tình trạng bệnh nặng hơn.

Trước nguy cơ bệnh viện có thể trở thành ổ bệnh hoặc nơi phát tán mầm bệnh sởi, BS Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Nhiễm, bệnh viện Nhi Đồng 2 khuyến cáo: “Bệnh sởi nếu không gặp biến chứng không cần thiết phải nhập viện. Người dân cần bình tĩnh nhìn nhận, nghe theo tư vấn của bác sĩ và nhân viên y tế, sự nôn nóng hoặc hoang mang dẫn tới hành động quyết tâm cho con em mình nhập viện có thể đẩy trẻ vào trung tâm của ổ dịch. Bệnh càng đông, sự chăm sóc của nhân viên y tế càng khó khăn, môi trường nguy cơ lây nhiễm tăng cao sẽ khiến trẻ rơi vào tình trạng nguy hiểm”.

Những trẻ mắc sởi không gặp biến chứng, khi chăm sóc tại nhà cần được cách ly để phòng lây bệnh cho cộng đồng. Người nhà lưu ý giữ gìn vệ sinh cơ thể cho trẻ luôn sạch sẽ, vệ sinh đường hô hấp (súc rửa mũi) cho trẻ, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, người chăm sóc cũng cần đảm bảo sức khỏe, vệ sinh sạch sẽ cơ thể đặc biệt là đôi bàn tay, mang khẩu trang khi tiếp xúc với trẻ… để tránh trở thành trung gian phát tán mầm bệnh cho người khác.

Tập trung nhân vật lực dập dịch sởi

Ngày 19/4, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường đã có buổi làm việc với Sở Y tế TPHCM và các bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2, bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. Báo cáo của các bệnh viện cho thấy, từ đầu năm 2014 bệnh sởi đã tăng không ngừng theo cấp số nhân. Khoảng hơn 50% bệnh nhân nhập viện điều trị tại ba bệnh viện kể trên được chuyển đến từ các địa phương khác.

Sau một tháng thực hiện chiến dịch tiêm vét vắc xin ngừa sởi, tính riêng trên địa bàn TPHCM, bệnh sởi đang có chiều hướng chững lại. Nếu trong tháng 3, mỗi tuần số ca mắc sởi được phát hiện khoảng 150 trường hợp thì tuần vừa qua ca bệnh sởi ghi nhận tại thành phố giảm còn khoảng 110 ca. Tuy nhiên, trên thực tế, bệnh nhân từ các tỉnh chuyển tới vẫn đông nên bệnh viện phải căng mình để đối phó với dịch sởi.

Tại bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 bệnh sởi kết hợp với nhiều bệnh khác đang tạo nên tình trạng quá tải nghiêm trọng. Mỗi bác sĩ trung bình một ngày phải khám cho cả trăm bệnh nhân, cùng với cơ sở vật chất hạn chế, cơ sở hạ tầng chật hẹp khiến việc khám sàng lọc, điều trị bệnh nhân sởi gặp không ít khó khăn.

Bệnh nhân đông với nhiều ca bệnh nặng các phương tiên hỗ trợ chăm sóc và điều trị phải hoạt động hết công suất nhưng không đủ đáp ứng. Tại buổi làm việc với Bộ Y tế, tuyến bệnh viện Nhi đề nghị được cung ứng thêm máy thở, CPAP, bơm tiêm tự động, monitor nhiều thông số, máy truyền dịch…

Trước tình hình trên, BS Nguyễn Hữu Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế đề nghị các bệnh viện tập trung tăng cường nhân vật lực chăm sóc bệnh nhân đồng thời “Sở Y tế cam kết bằng mọi giá sẽ tăng cường đầu tư thuốc men, trang thiết bị để đáp ứng điều kiện tốt nhất cho việc chăm sóc và điều trị trẻ mắc bệnh sởi”.