Bệnh tay chân miệng và cách phòng chống

Nhiều bạn đọc đã gửi thư hỏi toà soạn Báo Quảng Ninh về nguy cơ lây lan căn bệnh này trên địa bàn tỉnh và cách phòng chống bệnh. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Nguyễn Văn Hợp, Trưởng Khoa Kiểm soát các bệnh truyền nhiễm và vắc xin, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh để thông tin về những lo lắng của bạn đọc..

Trẻ em dưới 5 tuổi rất dễ bị lây nhiễm bệnh tay chân miệng. Trong ảnh: Kiểm tra sức khoẻ cho bệnh nhi tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí.

- Thưa bác sĩ, bệnh tay chân miệng đang bùng phát ở một số tỉnh thành trong nước, vậy tình hình tại Quảng Ninh ra sao?

+ Bệnh tay chân miệng gặp rải rác quanh năm ở hầu hết các địa phương trong cả nước. Số ca mắc bệnh thường tăng từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Từ đầu năm 2015 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 1.500 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, giảm 32,2% so với năm 2014. Với Quảng Ninh, trên địa bàn tỉnh hiện nay mới chỉ xuất hiện rải rác một vài ca bệnh tại TP Hạ Long, TP Cẩm Phả và huyện Ba Chẽ, chưa có hiện tượng số ca bệnh tăng đột biến.

Mặc dù vậy, người dân cũng không được chủ quan với bệnh này. Ngay từ đầu năm, Trung tâm Y tế dự phòng đã chỉ đạo các đơn vị dự phòng tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh mùa đông xuân, trong đó có bệnh tay chân miệng. Riêng Khoa Kiểm soát các bệnh truyền nhiễm và vắc xin vẫn tiếp tục tăng cường phối hợp cùng các đơn vị y tế, trường học trên địa bàn để giám sát; kịp thời phát hiện trường hợp mắc bệnh và những nơi xuất hiện nhiều ca bệnh; đồng thời hướng dẫn các gia đình biện pháp phòng, chống, xử lý ca bệnh, không để bùng phát thành dịch.

- Vậy bệnh này có nguy hiểm?Dấu hiệu nào để nhận biết trẻ bị bệnh này, thưa bác sĩ?

+ Bệnh tay chân miệng gây ra do các vi rút thuộc nhóm vi rút đường ruột. Các vi rút có khả năng gây bệnh tay chân miệng trong nhóm này gồm vi rút Coxsackies, Echo và các vi rút đường ruột khác, trong đó hay gặp là vi rút đường ruột tuýp 71 (EV71) và Coxsackie A16, A6. Vi rút EV 71 có thể gây các biến chứng nặng và dẫn đến tử vong.

Bệnh tay chân miệng là bệnh nhiễm vi rút cấp tính, lây truyền theo đường tiêu hoá, thường gặp ở trẻ nhỏ và có khả năng gây thành dịch lớn. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh là sốt, đau họng, tổn thương niêm mạc miệng và da chủ yếu ở dạng phỏng nước thường thấy ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông. Hầu hết các ca bệnh đều diễn biến nhẹ. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bệnh có thể diễn biến nặng và gây biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nên cần được phát hiện sớm, điều trị kịp thời.

- Vậy cách phòng, điều trị bệnh này như thế nào, thưa bác sĩ?

+ Bệnh tay chân miệng lây truyền qua đường tiêu hoá: Nước uống, bàn tay của trẻ hoặc của người chăm sóc trẻ, các đồ dùng, đặc biệt là đồ chơi và vật dụng sinh hoạt hàng ngày như chén, bát, đĩa, thìa, cốc bị nhiễm vi rút từ phân hoặc dịch nốt phỏng, vết loét hoặc dịch tiết đường hô hấp, nước bọt. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây truyền do tiếp xúc trực tiếp người - người qua các dịch tiết đường hô hấp, hạt nước bọt. Một số yếu tố có thể làm gia tăng sự lây truyền và bùng phát dịch bao gồm: Mật độ dân số cao, sống chật chội; điều kiện vệ sinh kém; thiếu nhà vệ sinh; thiếu hoặc không có nước sạch phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày…

Khó khăn lớn nhất đối với việc phòng, chống bệnh tay chân miệng hiện nay là chưa có vắc xin phòng ngừa. Tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm bệnh có thể giảm thiểu nếu người dân thực hiện tốt vệ sinh cá nhân và chăm sóc y tế kịp thời. Người dân cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn; trước khi ăn, cho trẻ ăn; trước khi bế ẵm trẻ; sau khi đi vệ sinh; sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

Thức ăn cho trẻ cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng; ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

Hộ gia đình, nhà trẻ mẫu giáo, các hộ trông trẻ tại nhà cần thường xuyên lau sạch các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hàng ngày, như: Đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, sàn nhà… bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân, chất thải của trẻ phải được thu gom, xử lý và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

Trẻ bị bệnh phải được cách ly ít nhất là 10 ngày kể từ khi khởi bệnh, không cho trẻ có biểu hiện bệnh đến lớp và chơi với các trẻ khác. Các nhà trẻ, mẫu giáo, hộ gia đình có trẻ dưới 6 tuổi cần chủ động theo dõi sức khoẻ của trẻ để kịp thời phát hiện bệnh, đưa ngay đến các cơ sở y tế để được điều trị, hướng dẫn chăm sóc trẻ kịp thời.

- Xin cảm ơn bác sĩ!