Tiến sĩ Nguyễn Nhật Cảm, Phó giám đốc Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, cảnh báo, nếu như trước đây dịch SXH thường bùng phát vào tháng 6, 7, đỉnh dịch rơi vào tháng 9, 10 và kết thúc vào tháng 11, 12, thì mấy năm gần đây sốt xuất huyết (SXH) diễn biến không theo quy luật đó, hầu như lưu hành quanh năm và có thể bùng phát thành dịch lớn bất cứ lúc nào.

Diễn biến phức tạp

Không chỉ thất thường về quy luật thời gian lưu hành đỉnh dịch, thạc sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương, còn cho biết SXH đang có xu hướng thay đổi về lứa tuổi mắc bệnh. Trước đây khu vực miền Nam thường ghi nhận người mắc ở nhóm tuổi dưới 15, thì hiện nay bệnh lại xuất hiện nhiều ở nhóm người trung niên. Đặc biệt, khu vực miền Bắc, bệnh xuất hiện nhiều ở người trên 50. Thậm chí, bệnh viện đã từng ghi nhận người trên 70 tuổi mắc SXH trong khi trước đây trường hợp trên 40 tuổi mắc bệnh là rất hiếm.

Theo thống kê của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP HCM, từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận hơn 500 trường hợp là người lớn nhập viện do SXH, trong đó hơn 50 ca ở độ 3 - 4. Cũng theo thống kê của cơ sở này, so với những năm trước, tỷ lệ mắc SXH ở người lớn ngày càng gia tăng. Cụ thể, năm 1991, chỉ chiếm 14%, năm 2004 lên 30%, năm 2006 là 50,1% và hiện nay là 75%.

Rất nhiều người tưởng rằng đã mắc sốt xuất huyết thì sẽ không bị lại. Tuy nhiên, việc tái mắc vẫn xảy và và lần sau sẽ nặng hơn lần trước.

Trong khi đó, theo tiến sĩ Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, nhiều người dân rất chủ quan cho rằng đã mắc SXH thì sẽ không mắc lại. Tuy nhiên, việc tái mắc vẫn xảy và và lần mắc sau sẽ nặng hơn lần trước. Lý giải điều này, ông Hiển cho biết khi bị nhiễm một trong bốn type của vi trùng SXH, cơ thể người bệnh sẽ sinh ra kháng thể chống lại typép đó. Nếu người mắc SXH lần hai, thủ phạm gây bệnh thường là type vi trùng khác. Khi đó, hai kháng thể của hai type vi trùng khác nhau cùng tồn tại trong cơ thể người sẽ làm bệnh trầm trọng hơn, gây phản ứng, làm tăng xuất huyết thành mạch, tăng cô đặc máu, choáng, trụy mạch.

Lưu ý phòng bệnh

Về bệnh SXH, các bác sĩ cũng khuyến cáo để tránh trường hợp sốc SXH ở trẻ, khi thấy con sốt cao trên hai ngày, có một trong các dấu hiệu: bứt rứt, lăn lộn hoặc li bì, lơ mơ, nói sảng; chảy máu cam, máu răng hoặc ói ra máu, tiêu phân đen; đau bụng; tay chân lạnh; lừ đừ, nằm một chỗ không chơi hoặc bỏ bú, bỏ ăn uống;…thì cần phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Đặc biệt, không được dùng thuốc Aspirin vì thuốc này sẽ làm cho bệnh nhân bị chảy máu nặng, có thể dẫn đến tử vong. Tốt nhất sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Ăn thức ăn dễ tiêu, uống nhiều nước.

Theo thạc sĩ Nguyễn Hồng Hà, đối với bệnh nhân SXH, không thể tiên đoán được bệnh sẽ tiến triển nặng hay nhẹ, mà phụ thuộc vào tùy từng trường hợp, dù có thể mắc týp gây bệnh giống nhau. Do đó, vấn đề theo dõi, cấp cứu điều trị kịp thời các biến chứng của bệnh có vai trò rất quan trọng. Người bệnh không nên tự ý truyền dịch tại nhà. Tuyêt  đối không được truyền các dung dịch có đường, dung dịch pha vitamin, có đạm vì rất dễ dẫn tới sốc, gây tổn thương não, nguy hiểm đến tính mạng.

Hiện tại, chưa có vắc xin phòng bệnh SXH nên cách phòng bệnh hiệu quả nhất là người dân phải giữ vệ sinh nhà cửa luôn khô, thoáng, không nên dùng các dụng cụ hở nắp tích trữ nước trong nhà.