Top 5 nghiên cứu y học thế giới đáng chú ý năm 2011

Dưới đây là 5 sự kiện y tế hàng đầu do tạp chí Time bình chọn:

1. Tạo ra tế bào gốc từ nhân bản vô tính

Các nhà nghiên cứu thông báo về việc sử dụng một biến thể của chuyển nhân tế bào sinh dưỡng (SCNT) - giống như kỹ thuật tạo ra chú cừu nhân bản vô tính đầu tiên, Dolly - trên cơ thể người. SCNT bao gồm việc thay thế chất liệu di truyền của tế bào trứng bằng ADN từ tế bào trưởng thành, ví dụ như tế bào da. Sau đó trứng được kích thích để phân chia và nếu nó phát triển đầy đủ thì sẽ tạo ra một bản sao giống hệt về mặt di truyền của con vật đó và cung cấp tế bào trưởng thành.

Kỹ thuật này hứa hẹn nhiều triển vọng vì nó có thể sản sinh ra tế bào gốc không chỉ phù hợp với người hiến mà còn loại bỏ nhu cầu sử dụng bào thai. Và rất có thể một ngày nào đó những tế bào gốc này được sử dụng để điều trị các bệnh như tổn thương tuỷ sống và Parkinson.

2. Vắc-xin chống sốt rét đầu tiên trên thế giới

Vắc-xin chống sốt rét đầu tiên được thử nghiệm trên trẻ em ở tiểu vùng Sahara châu Phi đã giúp giảm ½ nguy cơ mắc bệnh sốt rét. Đây quả là một thành tựu đáng kể vì từ trước tới nay chưa từng có một loại vaccin nào phòng ngừa ký sinh trùng sốt rét trên người. Bệnh sốt rét xảy ra ở hàng triệu trẻ em mỗi năm.

3. Thuốc phòng ngừa HIV

Điều trị HIV là cả một chặng đường dài, nhờ có các thuốc kháng retrovirus (ARV) mà có thể làm giảm mật độ vi-rút trong cơ thể, giữ cho cơ thể khoẻ mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cũng cho thấy các thuốc này không chỉ được dùng trong điều trị cho người nhiễm HIV mà còn có thể được dùng cho những người không có HIV để dự phòng lây nhiễm.

Trong năm 2011, đã có 2 thử nghiệm mang tính đột phá trên nam giới và nữ giới không đồng tính cho thấy những người không có HIV giảm đáng kể nguy cơ nhiễm vi-rút này nếu họ sử dụng thuốc kháng retrovirus Truvada (loại thuốc kết hợp giữa thuốc tenofovir và emtricitabine) hàng ngày.

4. Phát hiện vi khuẩn liên quan với ung thư đại tràng

Tháng 10 vừa qua, 2 nhóm nghiên cứu đã báo cáo các kết quả tương tự về một loại vi khuẩn được gọi là Fusobacteria có nhiều trong các tế bào ung thư đại tràng và có liên quan với tăng tỉ lệ mắc bệnh này. Đây là lần đầu tiên vi khuẩn Fusobacteria được phát hiện là có liên quan với ung thư, song các nghiên cứu trước đây đã cho thấy rằng vi khuẩn này có thể làm tăng nguy cơ viêm loét đại tràng, vốn được xem là một yếu tố nguy cơ gây ung thư đại tràng.

5. Dự báo nguy cơ tử vong do ung thư, tim mạch

Tháng 8 vừa qua các nhà khoa học thuộc Trường Đại học ở Thụy Điển đã báo cáo một xét nghiệm máu đơn giản có thể dự báo những người dễ tử vong do bệnh tim hoặc ung thư. Trong một nghiên cứu kéo dài 12 năm, các nhà nghiên cứu thấy rằng những người có nồng độ enzym cathepsin S cao hơn dễ tử vong hơn so với những người có nồng độ enzym này thấp hơn. Enzym này có xu hướng cao hơn ở những người bị các vấn đề về tim hoặc bị các khối u và có thể góp phần gây xơ vữa động mạch, vì vậy những người có nồng cao enzym này dễ tử vong hơn vì những bệnh này.