Ai dễ mắc viêm phổi do tụ cầu?

Vệ sinh kém dễ bị viêm phổi do tụ cầu

Các nhà nghiên cứu cho biết, đối tượng dễ bị viêm phổi do tụ cầu là: những người do điều kiện sống nghèo khổ, vệ sinh kém, người có thói quen dùng thuốc kháng sinh bừa bãi, bệnh nhân nằm viện lâu ngày. Sống nghèo khổ thì kém sức đề kháng, kèm theo điều kiện vệ sinh kém dễ bị viêm da, mụn nhọt do tụ cầu, từ đó dễ bị viêm phổi do tụ cầu vào theo đường máu. Những người tùy tiện mua thuốc kháng sinh uống không có chỉ định của bác sĩ, dùng thuốc không đúng liều lượng, không những không khỏi bệnh mà còn làm cho tụ cầu kháng thuốc rất nguy hiểm. Bệnh nhân nằm viện nếu phải luồn ống thông vào khí quản rất dễ bị nhiễm virut ở đường hô hấp và dễ bị nhiễm tụ cầu, bởi virut làm giảm chức năng lông chuyển đường hô hấp để dọn dẹp tụ cầu.

Hình ảnh viêm phổi do tụ cầu trên phim chụp cắt lớp.

Tụ cầu tiết ra nhiều độc tố và enzym ngoại bào. Chúng còn có thể tạo vỏ polyscaccarid chống lại thực bào. Khi có vỏ bọc, tụ cầu xâm nhập vào máu gây nhiễm khuẩn huyết. Còn tụ cầu không có vỏ bọc chủ yếu gây bệnh tại chỗ, nhưng khi vào máu theo đường tiêm truyền thì hay gây sốc nhiễm khuẩn.

Người nhiễm tụ cầu do hai đường: một là hít tụ cầu vào đường hô hấp, bệnh nhân bị cúm hoặc bị suy giảm miễn dịch, tụ cầu theo dịch tiết đường hô hấp trên bị hút vào phổi. Hai là tụ cầu từ ổ nhiễm khuẩn ngoài phổi theo đường máu đến phổi. Lây bệnh kiểu này sẽ gây ra bệnh viêm phổi có nhiều ổ, thường xảy ra sau khi bị mụn nhọt ngoài da...

Biểu hiện viêm phổi do tụ cầu

Một bệnh nhân bị bệnh cúm, sau vài ngày thì sốt cao, khó thở, ho dữ dội, suy kiệt nhanh chóng, đau ngực, nhiễm độc... là biểu hiện của viêm phổi. Bệnh thường kèm theo viêm họng dịch rỉ, nổi ban dạng tinh hồng nhiệt, có triệu chứng nhiễm độc toàn thân. Ở trẻ em viêm khí quản do tụ cầu thường có dấu hiệu nhiễm độc toàn thân, nuôi cấy dịch họng thấy tụ cầu dương tính, nhưng chỉ có ít thâm nhiễm ở phổi. Nguyên nhân nổi trội gây ra bệnh viêm xoang mạn tính, viêm xoang bướm là tụ cầu vàng.

Đeo khẩu trang khi ở bệnh viện để phòng bệnh viêm phổi do tụ cầu và các bệnh khác.

Trên thực tế có các thể bệnh viêm phổi do tụ cầu thường liên quan đến các bệnh cúm, sởi, hay gặp ở người mắc bệnh mạn tính, người bị suy giảm miễn dịch, bệnh nhân đặt nội khí quản. Triệu chứng bệnh phụ thuộc vào tuổi và sức khỏe của bệnh nhân. Khi bị viêm phổi, triệu chứng của cúm, sởi thường nặng lên. Biểu hiện phổ biến là sốt cao, mạch nhanh, thở nhanh, ho. Khám thấy rì rào phế nang giảm và nhiều ổ ran nổ. Bệnh nhân có thể bị suy hô hấp, sốc nhiễm khuẩn. Ở giai đoạn này, hay xảy ra 2 biến chứng là tràn dịch màng phổi và mủ màng phổi.

Xét nghiệm đờm thấy tụ cầu, nhuộm soi đờm thấy tụ cầu tập trung từng đám cạnh bạch cầu, nhìn thấy tụ cầu trong bạch cầu vì tụ cầu còn sống nhiều giờ sau khi bị thực bào. Chụp Xquang phổi thấy nhiều ổ viêm phổi dạng tròn, kích thước không đều, không đối xứng hai bên phổi. Nuôi cấy máu, đờm, dịch màng phổi thấy tụ cầu.

Chú ý trong điều trị

Tụ cầu là một trong các vi khuẩn kháng thuốc rất mạnh, vì vậy việc dùng thuốc kháng sinh diệt tụ cầu phải tuân theo chỉ định của bác sĩ điều trị để hạn chế vi khuẩn này kháng thuốc. Các thuốc kháng sinh dùng điều trị phải chống lại được men penixilinaza do tụ cầu sinh ra. Tốt nhất là sử dụng thuốc theo kháng sinh đồ. Trong khi chưa có kết quả kháng sinh đồ, phải dùng thuốc có hiệu lực mạnh hoặc phối hợp nhiều kháng sinh. Các thuốc có thể dùng là: cephalosporin thế hệ thứ 3; thời gian dùng kháng sinh thường phải kéo dài 4 tuần. Nếu bệnh nặng, nhất là khi có nhiễm khuẩn huyết, có thể dùng thuốc imipenem, gentamycin. Viêm phổi tụ cầu là một bệnh nặng, tỷ lệ tử vong cao, trong điều trị đòi hỏi phải hồi sức tích cực và dùng kháng sinh có hiệu lực với vi khuẩn.