Quảng Ninh CDC
DS vacxin
Đường dây nóng báo dịch Quảng Ninh 1800- 9214

Bệnh dại và vắc xin phòng bệnh

Cập nhật: 25/9/2018 | 4:48:53 PM

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có khoảng 59.000 người tử vong do dại và hơn 10 triệu người phải tiêm vắc xin phòng dại. Các trường hợp tử vong do bệnh dại do không đi tiêm phòng vắc xin và gặp chủ yếu ở vùng nông thôn nơi có tập quán nuôi chó thả rông, không tiêm phòng vắc xin cho đàn chó và còn thiếu hiểu biết về phòng, chống bệnh dại.

Để giúp người dân có những kiến thức về bệnh dại và các biện pháp phòng bệnh, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Bác sỹ Nguyễn Thị Thu Hường – Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh.
Bác sỹ Nguyễn Thị Thu Hường, Khoa Kiểm soát các bệnh truyền nhiễm- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh 

PV: Xin chào Bác sỹ, bác sĩ cho biết, bệnh dại là gì và bệnh dại lây truyền như thế nào?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường:  Bệnh dại là bệnh nhiễm vi rút cấp tính của hệ thống thần kinh Trung ương, từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm vi rút dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại, đôi khi có thể bị nhiễm qua đường tiếp xúc như hít phải khí dung hoặc ghép tổ chức mới bị nhiễm vi rút dại. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người đều dẫn đến tử vong
PV: Những dấu hiệu và triệu chứng của người bị bệnh dại là gì, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Bệnh Dại trải qua 2 thời kì: ủ bệnh và toàn phát. 
Thời kỳ ủ bệnh kéo dài 10 ngày đến trên 1 năm. Trung bình từ 20 ngày đến 60 ngày. Tuỳ vào số vết cắn, vị trí cắn gần thần kinh trung ương và giầu mạng lưới thần kinh (đầu, mặt, cổ, bàn tay) thì thời kỳ ủ bệnh sẽ ngắn.
Thời kỳ toàn phát: Có 2 thể bệnh là thể dại điên cuồng và thể liệt. 
Thể dại điên cuồng là một tình trạng kích thích tâm thần vận động chủ yếu, với các triệu chứng như: Sốt tăng dần, vã mồ hôi, tăng tiết đờm dãi (sùi bọt mép, khạc nhổ); Ảo giác, mất định hướng, gây gổ, giãy dụa, cắn xé; Co cứng, run rẩy tứ chi, co giật, sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng, khát không dám uống, chỉ nhìn thấy hoặc nghe thấy tiếng nước chảy cũng gây tăng co thắt họng và rất đau. Tình trạng co thắt này tăng lên mỗi khi có kích thích dù rất nhỏ vào các giác quan như: luồng gió nhẹ (sợ gió), mùi vị, ánh sáng..., có tình trạng kích thích sinh dục (xuất tinh tự nhiên); Rối loạn hô hấp và tuần hoàn.
Tất cả các triệu chứng trên xuất hiện thành từng cơn, ngày càng dầy hơn, mạnh hơn. Bệnh nhân có thể có lúc tỉnh táo giữa các cơn. Các triệu chứng nặng dần lên và tử vong trung bình sau 3 đến 5 ngày do ngừng hô hấp và ngừng tim.
Thể liệt thường gặp ở người bị chó dại cắn đã tiêm vắc xin nhưng muộn. Thường không có triệu chứng sợ nước, sợ gió. Lúc đầu có thể thấy đau nhiều vùng cột sống, sau đó xuất hiện hội chứng liệt kiểu Landry: Đầu tiên liệt chi dưới, sau đó rối loạn cơ vòng, rồi liệt chi trên. Khi tổn thương tới hành não thì xuất hiện liệt thần kinh sọ, ngừng hô hấp và tuần hoàn. Tử vong sau 4 đến 12 ngày.
PV: Người mắc bệnh dại có biện pháp điều trị đặc hiệu không, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Bệnh Dại hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Tiêm phòng vắc xin và kháng huyết thanh là biện pháp tốt nhất để phòng chống bệnh Dại.
PV: Khi bị động vật cắn thì cần xử trí vết thương như thế nào, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Ngay khi bị động vật cắn cần tiến hành xử trí ngay vết thương bằng cách: xối rửa kỹ tất cả các vết cắn/cào trong 15 phút với nước và xà phòng, hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 400-700 hoặc cồn iốt để làm giảm thiểu lượng vi rút tại vết cắn. Có thể sử dụng các chất khử trùng thông thường như rượu, cồn, xà phòng các loại, dầu gội, dầu tắm để rửa vết thương ngay sau khi bị cắn. Lưu ý: Chỉ khâu vết thương trong trường hợp vết cắn đã quá 5 ngày. Cần tiêm phòng uốn ván, chống nhiễm trùng bằng kháng sinh trong trường hợp cần thiết. Việc xử trí đúng cách đã giúp phòng bệnh đến 50%.
PV: Trong trường hợp nào thì người bị động vật cắn cần đi tiêm vắc xin phòng dại, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Bất cứ vết thương nào do động vật cắn, cào gây xước da có chảy máu hoặc không chảy máu, những vết thương ở vị trí gần thần kinh trung ương (đầu mặt cổ) và đầu dây thần kinh (đầu ngón tay, chân, bộ phận sinh dục) cần đi tiêm ngay vắc xin phòng dại. Tùy tình trạng động vật có thể tiêm 3 đến 5 mũi vắc xin hoặc tiêm thêm kháng huyết thanh.
PV: Tiêm vắc xin phòng dại cho người bị động vật cắn có ảnh hưởng gì không, có nguy hiểm không, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Hiện nay, thế giới và Việt Nam đều sử dụng vắc xin dại tinh chế trên tế bào vero, đây là vắc xin thế hệ mới an toàn và hiệu lực bảo vệ cao. Giống như các loại vắc xin phòng bệnh khác, đều có thể xảy ra các phản ứng sau tiêm tại chỗ hoặc toàn thân: sưng đau tại chỗ vết tiêm, sốt, ngứa, chóng mặt đau đầu... nhìn chung là hiếm gặp. Hiếm hơn nữa là sốc phản vệ, nổi mề đay.
PV: Cần tiêm vắc xin phòng bệnh dại như thế nào để đạt được hiệu quả phòng bệnh, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Cần xử lý vết thương đúng cách để loạt trừ bớt vi rút tại vết thương. Chú ý đi tiêm càng sớm càng tốt, tuân thủ tiêm phòng theo đúng đủ theo lịch đã hẹn và tuyệt đối không sử dụng thuốc dân gian để phòng và điều trị bệnh Dại.
PV: Bác sĩ có khuyến cáo gì để người dân chủ động phòng, chống bệnh dại trong cộng đồng, thưa bác sĩ?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Để phòng, chống bệnh dại, người dân cần chủ động tiêm phòng Dại cho chó, mèo nuôi. Không nuôi chó thả rông, cần đeo rọ mõm khi đi ra ngoài. Khi bị chó, mèo cắn, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn tiêm phòng.
PV: Xin bác sĩ cho biết tình hình bệnh nhân mắc bệnh dại từ đầu năm đến nay và tình hình tiêm vắc xin phòng dại tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh như thế nào?
Bs Nguyễn Thị Thu Hường: Tính đến hết ngày 09/9/2018 cả nước ghi nhận 56 trường hợp tử vong do bệnh Dại tại 24 tỉnh, giảm 7 trường hợp với cùng thời điểm năm 2017 (62 ca). Tại Quảng Ninh, năm 2018, cả tỉnh điều trị dự phòng cho 2269 ca, tuy nhiên chưa ghi nhận ca tử vong nào do Dại.
Phòng tiêm Safpo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh hiện tại sử dụng 2 loại vắc xin phòng Dại là: Abhayrab và Indiarab của Ấn Độ sản xuất, kháng huyết thanh SAR của Việt Nam. Vào tháng 5/2018, xảy ra tình trạng khan hiếm vắc xin, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, vắc xin và kháng huyết thanh của trung tâm đáp ứng đủ nhu cầu của người dân trên địa bàn tỉnh.
PV: Xin cảm ơn Bác sỹ đã chia sẻ những thông tin hữu ích!

(Nguồn: Thu Giang - Hải Ninh)

TIN ĐĂNG MỚI NHẤT
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG
  • Liên kết web
  • Lịch công tác Trung tâm
    Phòng chống nCoV
    Văn Bản Pháp Luật
    Quản lý XN
    Hỏi Đáp Trực Tuyến
    Hòm thư góp ý SYT
    Hệ thống cơ sở dữ liệu y tế Quảng Ninh
    Website Sở Y tế Quảng Ninh
    BV tỉnh
    BV Bãi Cháy
    BV Sản Nhi
    BV Lao và Phổi
  • Video - Phóng sự
  • Video Phóng Sự
  • Tư vấn
  • Bảng Giá Dịch Vụ
    Tư vấn Dinh Dưỡng
    Tư vấn Đái tháo đường
    Tư vấn xét nghiệm
1800 9014